Στις 2 Οκτωβρίου ανοίγει η Έκθεση Προμηθέας 2.0, η οποία εντάσσεται στο Καλλιτεχνικό και Ερευνητικό Πρόγραμμα Tragedy 2.0 Athens 2018 κι αποτελεί μέρος των δράσεων του Θεσμού «Αρχαίο Δράμα: Διεπιστημονικές και Δια-καλλιτεχνικές Προσεγγίσεις» που επιχειρεί «παράδοξες» συνέργειες τεχνών και επιστήμης, στοχεύοντας να ενδυναμώσει και να εμπλουτίσει την σύγχρονη πρόσληψη του Αρχαίου Δράματος, μέσα από τις εικαστικές και παραστατικές τέχνες στον 21ο αιώνα.
Η φετινή διοργάνωση, στο πλαίσιο της Πράξης «Καθιέρωση και Προβολή Διεθνών Θεσμών Σύγχρονου Πολιτισμού στην Αττική» που σχεδίασε και υλοποιεί το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, έχει ως τίτλο «Αρχαίο Δράμα και Ψηφιακή Εποχή».
Θα συμμετάσχουν 35 καλλιτέχνες, οι οποίοι προσπαθούν να προσεγγίσουν ερωτήματα και προβληματισμούς, όπως τι συμβαίνει όταν ο ποιητικός λόγος συναντιέται με τον ψηφιακό, αν θεωρείται απελευθέρωση ή περιορισμός η ανάπτυξη της τεχνο-επιστήμης, στο κατά πόσον η επιτάχυνση της διάχυσης της πληροφορίας συμβάλει στην καλύτερη επικοινωνία και την αλληλοκατανόηση αλλά και στο πώς προσφέρεται η γνώση και το φως.
Το κυριότερο όμως ερώτημα είναι αν υπάρχει ο Προμηθέας του σήμερα, αν είναι «Δεσμώτης» κι από ποιον.
Είχα την τιμή να συνομιλήσω με τους παρακάτω καλλιτέχνες που παίρνουν μέρος στην έκθεση. Ακολουθούν οι ενδιαφέρουσες απαντήσεις τους συνοδευόμενες με τα έργα τους που συμμετέχουν στην έκθεση.
Ο Μιχάλης Γ. Καλλιμόπουλος γεννήθηκε το 1970 στην Αθήνα. Σπούδασε ζωγραφική στην Accademia di Belle Arti, Βενετία, Ιταλία (1991–1995) και γλυπτική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, Αθήνα (1997–2001). Το 2007 είχε την πρώτη του ατομική έκθεση «Εγώ Κατ’ Εμέ» στην γκαλερί Νέες Μορφές, Αθήνα με έργα γλυπτικής. Το 2013 και το 2016 είχε στην γκαλερί a.antonopoulou.art την δεύτερη και τρίτη ατομική του έκθεση, «Η Εικόνα Προς τα Μέσα» και «Ένας, κανένας και χίλιοι εκατό» με έργα ζωγραφικής, σχεδίου, φωτογραφίας, αλλά κυρίως γλυπτικής. Παράλληλα με την έχνη έχει χρηματίσει ως ζωγράφος σκηνικών στο Shakespeare’s Globe Theatre στο Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο και έχει συνεργαστεί ως εικονογράφος με το Μουσείο Ακρόπολης και το Μουσείο Γουλανδρή Κυκλαδικής Τέχνης, μεταξύ άλλων. Έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις στην Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη, με προεξέχουσα την ομαδική «No Country for Young Men» στην Bozar, Βρυξέλλες, Βέλγιο που έγινε σε επιμέλεια της Κατερίνας Γρέγου. Το εικαστικό του έργο φιλοξενείται στην συλλογή του Δάκη Ιωάννου, του Σωτήρη Φέλιου και σε άλλες. Είναι εκπαιδευτικός της τέχνης σε ενήλικες και παιδιά από το 1998. Το 2014 δημιούργησε το πρώτο στο είδος του Εργαστήριο Οπτικού Γραμματισμού για το ευρύ κοινό με τον τίτλο "Μαθαίνω να Βλέπω".
1) Με έναν εύστοχο τρόπο συνδέσατε την τέχνη της κλασικής περιόδου με την τεχνοτροπία της ρομαντικής περιόδου. Τα αγάλματα που στέκονταν πάνω στις κολώνες είχαν σκοπό να προσφέρουν ευχαρίστηση στους θεούς (το άγαλμα προέρχεται από την λέξη αγάλλομαι). Όμως η όψη του σύγχρονου ανθρώπου που σκυμμένος βλέπει την οθόνη του κινητού του αντί να κοιτά ψηλά στα άστρα, είναι μια εικόνα που θα πρόσφερε ικανοποίηση στους θεούς;
Συμφωνώ. Κι επίσης ετυμολογικά: δοξάζω και δοξάζομαι. Όπως έκανε ο Auguste Rodin με το έργο του «Ο Βαδίζων, σε κολώνα» (1901), το οποίο θέλω να σχολιάσω φτίαχνοντας τον δικό μου στυλίτη. Δοξάζεται μια καθημερινή στιγμή. Σήμερα είναι πολύ συνηθισμένη εικόνα σε δημόσιο χώρο είναι αυτή που στέκεσαι και σκρολλάρεις στο κινητό. Επαναφέροντας την τυπολογία του αγάλματος πάνω σε κολόνα στο χριστιανικό πλαίσιο του σήμερα, κανείς δεν περιμένει να συναντήσει τους θεούς. Το θέμα θα ήταν να βρίσκαμε μιαν αναλογία του έργου, όπως σωστά το ερμηνεύετε, με το τι είναι σήμερα ο Θεός. Υπάρχει ο ορθόδοξος χριστιανικός Θεός σε μια ερημιά όπου δεν ζούνε ορθόδοξοι; Οι πάροχοι κινητής τηλεφωνίας, πάντως στοχεύουν στην «πληθυσμιακή κάλυψη» αντί της γεωγραφικής που έχει κόστος αλλά όχι ζήτηση. Η καθολικότητα, οικουμενικότητα και διαχρονικότητα στην θεολογία είναι ένα πράγμα άυλο και αναπόδεικτο. Κι όμως είναι ιδιότητες που επιτέλους βλέπουμε να έχει πραγματοποιήσει το ασύρματο διαδίκτυο.
2) Όσο πιο έξυπνη η τεχνολογία τόσο πιο αποχαυνωμένοι γίνονται οι άνθρωποι σήμερα έχοντας παράλληλα τη ψευδαίσθηση πως είναι παντοδύναμοι. Αν ερχόταν σήμερα ο Προμηθέας θα κατάφερνε να σηκώσει ξανά τα βλέμματα των ανθρώπων;
Αφήστε, το κινητό μου είναι πια πιο έξυπνο από εμένα. Μάλιστα έχει ήδη αρχίσει το δούλεμα. Όταν με αποκαλεί «χρήστη», νομίζω με λέει πρεζάκι. Ο ηλίθιος (η ηλίθια) χρωστάνε την παντοδυναμία τους στο ότι δεν γνωρίζουν την ηλιθιότητά τους. Είναι ένα είδος Σωκράτη απο την ανάποδη. Δεν οίδαν ότι ουδέν οίδαν. Μιλώντας για βλακεία δεν μιλάμε για νοητική υστέρηση φυσικά, αλλά για την κοινωνιοπάθεια, την πολιτική-πολιτισμική απραξία και αντιπνευματικότητα. Δεν πρέπει να τα χρεώνουμε στην τεχνολογία. Η τεχνολογία απλά επιτείνει την αποβλάκωση πού ήδη ανακύπτει στα καπιταλιστικά πλαίσια στα οποία εμείς οι ίδιοι επιδιώκουμε το κοντόθωρα χρήσιμο και το άμεσα κερδοφόρο. Και έτσι μεγαλώνουμε και τα παιδιά.
3) Είναι απαραίτητη η παρουσία ενός νέου Προμηθέα σήμερα; Ποιο πιστεύετε πως θα ήταν το νέο αγαθό που θα πρόσφερε στην ανθρωπότητα;
Το αγαθό που σήμερα θα βοηθούσε δεν είναι νέο. Πρέπει να ξαναμπεί ο άνθρωπος στο επίκεντρο της ιστορίας. Σε πολιτικό επίπεδο πρώτον, και παράλληλα να ξαναμάθουμε να διδάσκουμε τον εαυτό μας. Δεν βλέπουμε με τα μάτια αλλά με το μυαλό. Ένας οπτικά εγγράματος πολίτης είναι ένα ισχυρό ιστορικό υποκείμενο. Ελάτε στην έκθεση και παρατηρήστε ποιός και ποιά θα γελάσει με τον Στεκούμενο.
Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, τους συνεργάτες μου στην έκθεση «Προμηθέας 2.0» Καλλιόπη Λιαδή, Νικόλ Λεβέντη, και την γκαλερί A.Antonopoulou Art με την οποία συνεργάζομαι.
Διαβάστε όλες τις συνεντεύξεις των καλλιτεχνών στον Γιώργο Χατζελένη στο blog του.